Ακούω συχνά στις συνεντεύξεις στελεχών επιχειρήσεων που αξιολογώ, τη φράση: «ήταν λάθος η απόφασή μου να πάω σε αυτή την εταιρεία» ή «έπρεπε να μείνω στο εξωτερικό μετά τις σπουδές» ή «έπρεπε να γυρίσω στην Ελλάδα για προσωπικούς λόγους και αυτό ήταν το λάθος μου» .Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει το μέλλον όταν παίρνει μια απόφαση. Ο λόγος τελικά που θα την πάρει έχει να κάνει με το λεγόμενο στα οικονομικά “opportunity cost” δηλαδή με την αποτίμηση του να πάρει κάποιος μια απόφαση απέναντι στο κόστος του να μην την πάρει. Όλα αυτά αφορούν όμως τη δεδομένη στιγμή. Από κει και μετά θα συμβούν πράγματα που θα αλλάξουν τα δεδομένα και ο άνθρωπος αυτός μαζί. Η αλλαγή συνιστά κομμάτι της εξέλιξης και μας πάει σε νέα κεφάλαια στη ζωή. Μέσα από τις πράξεις μας εξελισσόμαστε και ωριμάζουμε. ΄Ετσι, αλλάζει ο τρόπος που κοιτάμε πίσω μας και λέμε αν πετύχαμε ή αν αποτύχαμε. Επίσης, ένας άνθρωπος σύμφωνα με τα βιώματά του βλέπει την επιτυχία κάποιου ως αποτυχία.
Αλλά για να γίνω πιο σαφής, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:
Τί συνιστά αποτυχία, πώς ορίζεται και πως προσδιορίζεται; Μήπως αποτελεί μια διαφορετική έκβαση από την αρχικά αναμενόμενη; Και πόσο τελικά προβλέψιμη είναι η επιτυχία;
Αυτό που έμαθα δουλεύοντας με ανθρώπους τα τελευταία είκοσι χρόνια είναι ότι όλα στη ζωή είναι σχετικά και σχετικοποιημένα. Ο τρόπος που στεκόμαστε απέναντι στα γεγονότα, και τα αξιολογούμε και ο τρόπος που τα κρίνουμε έχει να κάνει με το πως τοποθετούμε τον εαυτό μας απέναντι σε κάθε τι και πάντα σε σχέση με τη χρονική στιγμή που μας συμβαίνει, το λεγόμενο timing.
Στο σημείο αυτό θα μοιραστώ μαζί σας μια προσωπική μου εμπειρία αποτυχίας που δεν είναι ευρέως γνωστή.
Αμέσως μετά το μεταπτυχιακό μου στην Αγγλία, γνώρισα ένα Τούρκο επιχειρηματία που είχε μια γνωστή βιοτεχνία ρούχων και αποφασίσαμε να συνεργαστούμε προκειμένου να τα φέρω και να τα αντιπροσωπεύσω στην Ελλάδα. Έτσι, έστησα μια εταιρεία εισαγωγής επαγγελματικών ρούχων γραφείου και ξεκίνησα με πάθος να την οργανώνω. Έκανα ότι ήταν δυνατό για να γίνει γνωστή στη χώρα μας, έφτιαξα διαφημιστικά φυλλάδια, site, αγωνίστηκα και έστησα πελατολόγιο, πήγα σε πολλές εκθέσεις ρούχων χονδρικής και σιγά σιγά κατάφερα να μπω σε boutique και καταστήματα, τον πρώτο χρόνο σχετικά εύκολα χρησιμοποιώντας γνωριμίες και διασυνδέσεις. Η εταιρεία πήγαινε πολύ καλά, δεν άργησε όμως αυτή η συνθήκη να αλλάξει. Και τί θέλω να πω με αυτό; η κατάσταση που τότε επικρατούσε στην ελληνική αγορά επέφερε μεγάλη δυσκολία στον τρόπο πληρωμής των πελατών ενώ οι όροι πληρωμής με τον προμηθευτή ήταν σε διαφορετική βάση. Δηλαδή οι πελάτες δεν πλήρωναν στην ώρα τους ενώ εγώ καλούμουν να προκαταβάλω τα χρήματα στον προμηθευτή. Όπως καταλαβαίνετε το μοντέλο αυτό πληρωμής δεν μπορούσε να ευδοκιμήσει στην ελληνική αγορά και απέτυχε. Η λύπη μου ήταν μεγάλη και τα συναισθήματα αποτυχίας με κατέκλυζαν. Η συνθήκη αυτή ήταν που με κινητοποίησε να αναζητήσω εργασία σε μία πολυεθνική, μέσα σε οργανωμένο, ασφαλές και δομημένο περιβάλλον και να αφήσω τα επιχειρηματικά μου όνειρα για αργότερα.
Από το παραπάνω παράδειγμα επιθυμώ να σας καταστήσω σαφές ότι πολλές φορές στη ζωή μπορεί μια επιλογή μας, εν προκειμένω επιχειρηματική, να μην ευοδώσει για ποικίλους λόγους ανεξαρτήτως των ταλέντων, των φυσικών κλίσεων και των ικανοτήτων μας. Αναφέρομαι κυρίως σε εξωγενείς παράγοντες και κοινωνικοοικονομικές καταστάσεις και πλαίσια, όπως αυτά που ζούμε σήμερα, που καταδικάζουν το μέλλον οποιασδήποτε επιχειρηματικής σκέψης, οράματος και ονείρου. Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι εμείς δεν έχουμε ικανότητες, ότι εμείς είμαστε αποτυχημένοι και όλα τα άλλα συναφή που κανείς σκέφτεται όταν τέτοια πράγματα συμβαίνουν, αλλά ότι σε μια άλλη συγκυρία κοινωνικοοικονομική αυτό μπορεί να πετύχαινε ( timing).
Με βάση το παραπάνω παράδειγμα θα ήθελα να μοιραστώ λίγες ακόμα σκέψεις μου μαζί σας. Η εμπειρία με έχει πείσει ότι σημασία στις αποφάσεις μας δεν έχει τόσο η έκβαση, όσο η προετοιμασία μας και για τις δύο πιθανότητες. Και ακόμα πιο σημαντικό, η προετοιμασία μέσα μας για να αντιμετωπίσουμε και τις δυο εκβάσεις. Πώς φανταζόμαστε τον εαυτό μας αν πετύχει αυτό που σχεδιάζουμε και πως αν αποτύχει; Το μυστικό είναι να μπορούμε να αποδεχτούμε μέσα μας την πιθανότητα αποτυχίας και το πως θα αναδομηθούμε για να ξανασηκωθούμε και να προσπαθήσουμε ξανά με νέα δεδομένα.
Υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούνται επιτυχημένοι επαγγελματικά και αποτυχημένοι στα προσωπικά και ανάποδα. Το που τους τοποθετούμε μέσα μας έχει να κάνει με τις προτεραιότητες που έχουμε εμείς και με τις αξίες που έχουμε διαμορφώσει μεγαλώνοντας. Πρέπει λοιπόν να είμαστε πολύ ευέλικτοι και ανοιχτοί στον τρόπο σκέψης μας για όταν καλούμαστε να αξιολογήσουμε κάποιον. Όλα είναι σχετικά δηλαδή.
Στην πορεία της ζωής μας πέρα από την τύχη όμως και πέρα από όσα προανέφερα, χρειάζεται και στρατηγικός σχεδιασμός για να πετύχει κανείς επαγγελματικά. Και για να σχεδιάσει κανείς την καριέρα του θα πρέπει κατά κύριο λόγο να γνωρίσει πολύ καλά τον εαυτό του. Να ανακαλύψει τα δυνατά του σημεία αλλά και τις αδυναμίες του. Να δώσει χώρο στα ταλέντα του να λάμψουν και να προσανατολιστεί σε αυτό που του δίνει χαρά και ένταση στη ζωή. Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, και έχει τουλάχιστον ένα δυνατό στοιχείο που αν το αναπτύξει θα τον οδηγήσει στην επιτυχία.
Η γνώση του εαυτού έρχεται με την πνευματική ανάπτυξη αλλά και την σωματική εκγύμναση. Όσο δοκιμάζουμε και εξελίσσουμε το μυαλό μας και όσο προσέχουμε την υγεία και το σώμα μας, τόσο θα ανακαλύπτουμε θέματα που μας ενδιαφέρουν αλλά και που είμαστε καλοί και πετυχημένοι. Μόνο η αδράνεια οδηγεί στη στασιμότητα και η στασιμότητα στη φθορά.